“I’m sure that in the end, China will be fair and the equity will be distributed.”
Yan ang naging pahayag ni Pangulong Rodrigo Duterte kaugnay ng usapin sa agawan ng teritoryo ng China at Pilipinas sa South China Sea o mas kilala sa tawag na West Philippine Sea sa isang groundbreaking ceremony na kanyang dinaluhan sa Intramuros.
Mainit na usap-usapan ngayon ang tila ba pagsusunod-sunuran ng Pilipinas sa China kaugnay ng usapin sa agawan nito ng mga teritoryo. Ito ay kahit noong 2016 pa lamang ay malinaw ng naideklara ng United Nations (UN) Arbitral Tribunal na ang Pilipinas nga talaga ang nagmamay ari at may karapat sa West Philippine Sea particular na sa Kalayaan Group of Islands at ang isla ng Bajo de Masinloc na kabilang sa two hundred nautical miles na Exlusive Economic Zone ng bansa.
Sa ngayon, marami ang nagtataka kung bakit tila ba tali ang mga kamay at walang boses ang Pilipinas kahit pa napatunayan na sa International Tribunal ang karapatan ng Bansa sa mga teritoryong ito. Ang mas nakakaalarma pa ay mapa-hanggang sa ngayon ay patuloy parin ang pagtatayo ng China ng iba’t ibang inprastraktura, mga gusali at mga military bases sa South China Sea. Ang hakbang na ito ng China ay isang malinaw na indikasyon at pagpapakita nila ng kapangyarihan sa mga inaangkin nilang mga isla.
Ang mainit na tanong ngayon ay kung hanggang kelang magsusunod-sunuran ang Pilipinas sa ginagawang ito ng China. O’ sadya nga ba talagang makapangyarihan ang China na maging ang utos ng United Nations ay hindi na nila kinikilala. Ang pagbangga ng Pilipinas sa China ay isang nakapalaking desisyon na may kaakibat na iba’t ibang peligro. Tinaguriang isa sa pinakamalaki at makapangyarihang bansa sa Asya, hindi nakakapagtakang kayang kayang angkinin ng China ang mga isla sa buong South China Sea.
Kung tutuusin, maliban sa pagproprotesta sa Arbitral Tribunal ay wala ng kahit na ano pa mang laban ang Pilipinas sa bagsik at laki ng China lalong lalo na sa lakas nito kung sakali mang umabot sa punto na ang gusot at gulong ito ay mauuwi sa malaking digmaan. Hindi nakakapagtakang kung mangyari man ito ay magiging dehado ang bansa sa lahat ng aspeto liban nalang kung ito ay hihingi ng tulong sa bansang Amerika.
Ito marahil ang naging dahilan kung bakit ang Pangulo mismo ang sumusuyo at lumalapit sa China upang patatagin pa ang relasyon ng dalawang bansa. Marahil alam ng Pangulo na mas mabuting idaan nalang sa magandang usapan at pagkakaibigan ang isyung ito sa halip na daanin ito sa dahas, giyera o digmaan.
Hindi naman talaga pinapabayaan ng Pangulo ang mga inaangkin nitong mga teritorya para sa bansa, marahil para sa kaniya ang kilos na ito ay maituturing na isang ligtas na desisyon hindi lang para sa mga mamamayan sa Pilipinas kundi pati na rin sa mga mamamayan na nananalagi sa bansang China.
Kung lakas ang paguusapan talagang napakadehado ng Pilipinas kaya’t marapat lamang na tayo ay sumunod ng naaayon sa batas lokal at internasyonal at manalig na ang agawan sa teritorya ng dalawang bansa ito, China at Pilipinas, ay hindi mauwi sa isang napakalaking digmaan.
Nawa’y mas magkaroon ng komprehensibong hakbang ang pamahalaan upang hindi tuluyang maangkin ng China ang mga teritorya na dapat ay pagmamay-ari ng Pilipinas. Sana’y maging bukas din ang China at matauhan itong itigil na ang mga ginagawa nitong iligal na pagtatayo ng mga naglalakihang military bases sa South China Sea.
Sa huli, hindi dapat makalimutan ng Pangulo ang kanyang mga pangako sa mga Pilipino, na kanyang proprotektahan at iingatan hindi lang ang mga mamamayan kundi pati na rin ang kanyang mga nasasakupan.
Comments